İMAMIN ANASI

Hezretin anası haqqında müxtelif revayetler neql olunmuşdur. Mes’udinin bildirdiyine göre, imamın anası Nercis adlı bir keniz olmuşdur. Şehidin nezerince hemin xanım Zeyd Eleviyyenin Meryem adlı qızı olmuşdur. Şeyx Tusi ise bele bildirir ki, İmamın anasının adı Reyhane olmuşdur, amma onu Nercis de adlandırmışlar. Şeyx Müfid ise bu xanımın adının Nercis olduğunu zikr edir. İmam Hesen Esgerinin bibisi de Nercis adı üzerinde dayanmışdır. Be’zi alimlerin fikrince, hemin xanımın adı hem Nercis, hem de başqa adlar ola biler. (Şeyx Tusinin ehtimal etdiyi Seyqel adı istisna olunur.) Bu adların hemin xanımın imam Cavadın (e) qızı Hekime terefinden verilmesi ehtimal edilir. Hemin dövrün adamları kenizleri müxtelif adlarla çağırardılar. Nercis, Reyhane, Süsengül adlarıdır. Seduq neql etdiyi revayetle bu ehtimalı daha da güclendirir. O, Ğiyasa istinad ederek bildirir ki, imam Hesen Esgerinin canişini cüme günü dünyaya geldi; Hezretin anasının adı Reyhane idi, amma onu Nercis, Süsen, Seyqel de çağırardılar. Hamilelik dövründe nurlu olduğu üçün ona Seyqel adını vermişdiler. Seyyid Mehemmed Sedr de öz kitabında hezretin anasının adları haqqında etraflı tehlil aparır.
On ikinci imamın anasının milliyyeti haqqında da müxtelif fikirler var. Seduq bir revayete esasen onun Rum qeyserinin oğlu Ye’şunun qızı Melike olduğunu bildirir. Onu da qeyd edir ki, xanımın anası hezret Mesihin hevarilerinden biri olan Şem’unun neslindendir. Onun fikrince, xanım esir götürülmüş ve imam Hadinin gönderildiyi adam Bağdad qul alverçilerinden alınmışdır.
Kuleyni deyir: «İmamın anası Sudanın şimal eyaletlerinden olan Nobedendir».
No’mani ve Seduq diger bir revayet neql edirler. Onların nezerince, imamın anası qara bir keniz olmuşdur. Be’zi alimler şeyx Tusinin neql etdiyi revayeti esas götürürler. Onun fikrince hemin xanım imamın bacılarından birinin (Hekime) evinde böyümüşdür.
En esası odur ki, bu xanım öz ezemeti ile esrin imamının anası olmaq leyaqetini qazanmışdır. İmam Hesen Esgerinin bibisi Hekime onu yüksek qiymetlendirerek, özünü bu xanıma xidmetçi bilmişdir. Hezret Peyğember (s), Emirel-mö’minin (e) bu xanımı öz ailelerinin leyaqetli xanımlarından saymışlar.
On ikinci imamın doğumu haqqında imam Hesen Esgerinin bibisi Hekimenin verdiyi me’lumatlar daha deqiqdir. Hekime xanımın neql etdiyi revayet hicri 345-ci ilde dünyasını deyişmiş Mes’udi terefinden e’tibarlı sayılmışdır. Şeyx Seduq imam Cavadın qızı Hekimenin dilinden bele neql edir:
«Ebu Mehemmed Hesen ibn Eli adam gönderib meni öz yanına çağırdı ve dedi: «Ey bibi, bu axşam bizimle iftar et. Çünki şe’banın on beşidir ve bu gece Allah-teala öz höccetini yer üzünde zahir edecekdir». Ondan soruşdum: «Anası kimdir?» Buyurdu: «Nercis». Soruşdum: «Canım sene feda olsun! Axı men onda hamilelik elameti görmemişem». Buyurdu: «Ne dedimse, o da olacaq». Otağa daxil olub salam verdim. Nercis yaxınlaşıb ayaqqabılarımı ayağımdan çıxardı ve mene dedi: «Menim xanımım, necesiniz?» Ona dedim: «Sen menim ve menim ailemin xanımısan». Amma o bu sözlere e’tiraz etdi. Dedim: «Qızım! Bu gece Allah-teala sene ele bir oğul eta edecek ki, dünya ve axiretin mövlası, ağası olacaq». Utandığından çöhresine qızartı çökdü. Meğrib namazını qıldıqdan sonra iftar etdim ve yatdım. Gece yarı yuxudan durdum ki, işa namazını qılım. Men namaz qılanda Nercis yatmışdı. Onda heç bir hamilelik elameti görünmürdü. Sonra oturub nafile namazı qıldım. Yatağıma uzandım, amma çox keçmemiş yeniden qalxdım. Nercis hele de yuxuda idi. Nehayet, ayağa qalxdı, nafile namazı qılıb yeniden yerine uzandı.
Hekime sözlerine bele davam edir: «Otaqdan bayıra çıxdım, fecr tülusunu (günün ağartısını) görüm. O hele de yatdığından imam Hesen Esgerinin (e) intizarı meni şübheye saldı. Ele hemin anda imamın sesi eşidildi: «Ey bibi! Teles vaxt çatmışdır». Men oturub Qur’anın «Secde» ve «Yasin» surelerini oxudum. Bu vaxt Nercis yerinden qalxdı. Men ona yaxınlaşıb dedim: «Allahın salamı olsun sene, bir şey hiss edirsenmi?» O cavab verdi: «Ey bibi, beli». Sonra ona dedim: «Özünü ele al ve aram ol». Bu vaxt yuxu mene qalib geldi ve mürgüledim. Bir az sonra intizarında olduğumuz mövlamın sesi meni yuxudan oyatdı. Örtüyü üstünden qaldırdıqda onu secde veziyyetinde gördüm. Onu qucağıma aldım, körpe pak ve temiz idi».
Ebu Mehemmed meni sesledi ve dedi: «Ey bibi! Oğlumu menim yanıma getir». Onun emrine itaet etdim. İmam Hesen Esgeri (e) dilini körpenin ağzına qoyub astaca ellerini onun gözlerine, qulaqlarına ve dizlerine çekdi. Sonra dedi: «Ey oğlum, danış». Uşaq dil açıb danışdı ve imamın cavabında dedi: «Şehadet verirem ki, bir Allahdan başqa me’bud yoxdur. O birdir, şeriksiz ve oxşarsızdır. Şehadet verirem ki, Mehemmed (s) Allahın resuludur». Sonra Emirel-mö’minine (e) ve imamlara ardıcıllıqla salam verdi, atasının adına çatdıqda dayandı.
Ebu Mehemmed dedi: «Ey bibi, onu anasının yanına apar ki, ona salam desin, sonra ise yanıma qaytar». İmamın dediyi kimi etdim ve körpeni yeniden qaytarıb evvelki yerine qoydum. İmam Hesen Esgeri (e) mene buyurdu: «Ey bibi! Yeddi gün onun görüşüne gel». Növbeti gün Ebu Mehemmede salam vermek üçün geldim. Perdeni qaldırdıqda mövlamı yerinde görmedim. İmamdan soruşdum: «Canım sene feda olsun! Mövlam haradadır?» Hezret buyurdu: «Bibi, onu Musanın anası öz övladını tapşırdığı kese tapşırdım».
Hekime deyir: «Yeddinci gün geldim, imama salam verib oturdum. Ebu Mehemmed buyurdu: «Oğlumu menim yanıma getir». Körpeni beleyib imamın yanına getirdim. İmam doğum günü etdiyi hereketleri tekrarladı ve körpe hemin gün dediklerini yeniden dedi. Sonra ise bu ayeni oxudu: «Bismillahir-Rehmanir-Rehim. Biz yer üzünün müstez’eflerine (zeif düşmüşlerine) minnet qoyub, onları xalqa rehber ve yer üzünün varisleri etmek, yer üzünde onlara qüdret vermek, Fir’ona, Hamana ve onların qoşunlarına qorxduqları şeyi göstermek istedik». .